7 Ağustos 2012 Salı

Eritrositlərin formasındakı hikmət

Əv­vəl də qeyd edil­di­yi ki­mi, erit­ro­sit hü­cey­rə­lə­ri­nin for­ma­sı yu­var­laq və yas­tı yas­tı­ğı xa­tır­la­dır. Bu yas­tı for­ma hü­cey­rə­nin sət­hi­ni ar­tı­rır və onun ok­si­gen­lə tə­ma­sı­nı asan­laş­dı­rır. Bu, ok­si­ge­nin asan da­şın­ma­sı üçün ən ide­al for­ma­dır. Bu for­ma po­zu­lan­da or­qa­nizm­də ol­duq­ca cid­di xəs­tə­lik­lər əmə­lə gə­lir. «Oraq hü­cey­rə­li ane­mi­ya» ad­la­nan xəs­tə­lik nö­vün­də erit­ro­sit­lər «he­moq­lo­bin S» de­yi­lən anor­mal he­moq­lo­bin ti­pi­ni əha­tə edir­lər. Bu he­moq­lo­bin ok­si­gen­siz qal­dı­ğı dövr­lər­də erit­ro­sit­lə­rin için­də uzun kris­tal­lar ha­lın­da çö­kür. Bu kris­tal­lar da hü­cey­rə­ni uzun­sov­laş­dı­ra­raq onun bir növ oraq for­ma­sı al­ma­sı­na sə­bəb olur­lar. Erit­ro­sit oraq şək­li­ni al­dıq­da qan­da olan to­xu­ma­la­ra ok­si­gen keç­mə­si çə­tin­lə­şir. Bu hal isə ok­si­gen az­lı­ğı­na və oraq­laş­ma­nın art­ma­sı­na sə­bəb olur. Bir müd­dət son­ra erit­ro­sit küt­lə­si azal­ma­ğa baş­la­yır və xəs­tə­lik bir ne­çə sa­at ər­zin­də çox təh­lü­kə­li həd­də ça­tır.


Normal qırmızı qan hüceyrələri damarlardan asanlıqla keçir (1), oraqlavari qırmızı qan hüceyrəsi hüceyrələri (2) isə damarlarda trombun əmələ gəlməsinə səbəb olur. (3)
Be­lə xəs­tə­lik hal­la­rın­dan baş­qa de­mək olar ki, bü­tün in­san­lar­da erit­ro­sit­lə­rin for­ma­sı ey­ni­dir. Hər bir in­sa­nın or­qa­niz­min­də­ki ok­si­gen bu for­ma sa­yə­sin­də asan­lıq­la la­zı­mi yer­lə­rə da­şı­nır. Hal-ha­zır­da ya­şa­yan, keç­miş­də ya­şa­mış və gə­lə­cək­də də ya­şa­ya­caq bü­tün in­san­la­rın erit­ro­sit­lə­ri­nin for­ma­sı­nın yas­tı və yu­var­laq bir yas­tıq for­ma­sın­da ol­ma­sı əl­bət­tə ki, iza­hı tə­sa­düf­lər­lə müm­kün ol­ma­yan bir və­ziy­yət­dir. Al­lah hər şe­yin ən qü­sur­su­zu­nu bi­lən, hər şe­yi ən in­cə də­qiq­li­yi­nə qə­dər təd­bir gö­rüb ni­zam­la­yan­dır. Bü­tün aləm­lə­rin Rəb­bi olan Al­la­hın şə­ni çox uca­dır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder