22 Mayıs 2011 Pazar

Si­zin üçün ça­lı­şan bak­te­ri­ya­lar


Ba­ğır­saq­lar­da­kı ək­sər qi­da­lar yo­ğun ba­ğır­sa­ğa gə­lə­nə qə­dər so­ru­lur. La­kin bə­zi xü­su­si qi­da­la­rın so­rul­ma­sı yo­ğun ba­ğır­saq­da hə­ya­ta ke­çir. On­la­rın ara­sın­da ən ma­raq­lı­la­rın­dan bi­ri də K vi­ta­mi­ni­dir.


K vi­ta­mi­ni qa­nın lax­ta­lan­ma me­xa­niz­min­də funk­si­ya da­şı­yan, ça­tış­maz­lıq ol­du­ğu za­man in­sa­nın ölü­mü­nə sə­bəb ola bi­lə­cək nə­ti­cə­lə­ri or­ta­ya çı­xa­ran ol­duq­ca mü­hüm vi­ta­min­dir. La­kin K vi­ta­mi­ni tə­bi­ət­də in­san or­qa­niz­mi­nin eh­ti­yac duy­du­ğu şə­kil­də möv­cud ol­mur. İn­san or­qa­niz­mi bu vi­ta­mi­ni özü­nün is­ti­fa­də edə bi­lə­cə­yi və­ziy­yə­tə gə­tir­mə­li, yə­ni mü­əy­yən mə­na­da «se­çib ayır­ma­lı, çe­şid­lə­mə­li­dir».


La­kin in­san me­ta­bo­liz­ma­sı be­lə bir çe­şid­lə­mə pro­se­si­ni də hə­ya­ta ke­çi­rə bil­məz. Bəs in­san­lar K vi­ta­mi­ni ça­tış­maz­lı­ğı­na gö­rə ni­yə öl­mür­lər? Bu vi­ta­mi­ni in­sa­nın is­ti­fa­də edə bi­lə­cə­yi və­ziy­yə­tə gə­ti­rən, onu çe­şid­lə­yib ayı­ran me­xa­nizm nə­dir?

Bu sua­lın ca­va­bı in­san­la­rın şüu­ru­nu don­du­ran bir hə­qi­qə­ti or­ta­ya çı­xa­rır. Ba­ğır­saq­lar­da olan xü­su­si bak­te­ri­ya­lar K vi­ta­mi­ni­ni bə­zi pro­ses­lər se­ria­lın­dan ke­çi­rir, se­çib ayı­rır və in­sa­nın is­ti­fa­də edə bi­lə­cə­yi və­ziy­yə­tə gə­ti­rir­lər. Bu bak­te­ri­ya­lar tə­rə­fin­dən ay­rı­lan K vi­ta­mi­ni yo­ğun ba­ğır­saq­dan so­ru­la­raq qa­na qa­rı­şır.

İn­san or­qa­niz­min­də K vi­ta­mi­ni­ni ayı­ran bak­te­ri­ya­la­rın ol­ma­sı in­sa­nı dü­şün­dü­rən mü­hüm və in­cə bir mə­qam­dır. Bak­te­ri­ya­la­rın öz la­zı­mi yer­lə­rin­də ol­ma­sı, çe­şid­lə­mə pro­se­si­ni ye­ri­nə ye­ti­rən ge­ne­tik şif­rə­yə ma­lik ol­ma­sı ol­duq­ca mü­hüm bir ha­di­sə­dir. İn­sa­nın öz hə­ya­tı­nı da­vam et­di­rə bil­mə­si üçün var­lı­ğın­dan xə­bər­siz ol­du­ğu, hət­ta adı­nı da eşit­mə­di­yi bu ki­çik bak­te­ri­ya­ya möh­tac ol­ma­sı isə bu ha­di­sə­nin baş­qa bir tə­rə­fi­dir. Heç bir tə­sa­düf bu bak­te­ri­ya­nı mey­da­na gə­ti­rə, üs­tə­lik bu­nu in­sa­nın ba­ğır­saq­la­rı­na yer­ləş­di­rə, bu bak­te­ri­ya­nın ge­ne­tik şif­rə­si­ni in­san üçün fay­da­lı olan pro­ses­lə­ri ye­ri­nə ye­ti­rə­cək və­ziy­yə­tə gə­ti­rə bil­məz.

Bun­lar ol­duq­ca hey­rə­ta­miz və mü­hüm bil­gi­lər­dir. Şüb­hə­siz ki, bü­tün bu mə­lu­mat­lar bi­zi hər şe­yi plan­laş­dı­rıb ni­zam­la­yan bir ya­ra­da­nın var­lı­ğı­nın dər­ki­nə doğ­ru apa­rır. Bu ya­ra­dı­cı isə Uca Al­lah­dır. Al­lah hər şe­yi ən xır­da in­cə­li­yi­nə və tə­fər­rüa­tı­na qə­dər plan­laş­dı­rıb. Yer üzün­də­ki bü­tün can­lı­lar ki­mi in­san­lar da Al­la­ha möh­tac­dır­lar, yal­nız Onun di­lə­mə­si ilə ya­ra­dı­lıb­lar və Onun di­lə­mə­si ilə də hə­yat­la­rı­nı da­vam et­di­rə bi­lir­lər. Al­la­hın isə heç nə­yə eh­ti­ya­cı yox­dur. Bir ayə­də be­lə buy­ru­lur:

«De: «Şə­rik­lə­ri­niz içə­ri­sin­də haqq yo­la yö­nəl­də bi­lən bir kim­sə var­mı?» De: «Al­lah haqq yo­la yö­nəl­dir. Be­lə ol­duq­da doğ­ru yo­la yö­nəl­dən kəs ar­xa­sın­ca ge­dil­mə­yə da­ha çox la­yiq­dir, yox­sa doğ­ru yol gös­tə­ril­mə­dik­cə özü onu ta­pa bil­mə­yən kəs? Si­zə nə olub? Ne­cə mü­ha­ki­mə yü­rü­dür­sü­nüz?»« («Yu­nus» su­rə­si, 35).

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder