ORQANİZMDƏKİ GÜC TURBİNLƏRİ: ƏZƏLƏ SİSTEMİ

Bir av­to­mo­bi­li yal­nız bir mü­hər­rik hə­rə­kə­tə gə­ti­rir. Təy­ya­rə­lə­ri isə 1, 2 və ya 4 mü­hər­rik ha­va­ya qal­dı­rır. Bəs bu ki­ta­bı əli­niz­də tut­ma­ğı­nı­zı və ya bir ad­dım at­ma­ğı­nı­zı ne­çə mü­hər­rik tə­min edir?

«Mil­yard­lar­la ki­çik mü­hər­rik».

Mil­yard­lar­la ki­çik mik­ros­ko­pik mü­hər­rik (hal-ha­zır­da nə edir­si­niz edin) si­zin bu hə­rə­kə­ti ye­ri­nə ye­tir­mə­yi­niz üçün la­zım olan qüv­və­ni or­ta­ya çı­xa­rır. Haq­qın­da da­nı­şı­lan mü­hər­rik­lər «əzə­lə lif­lə­ri­niz»dir.

Or­qa­niz­mi­niz­də 6 mil­yard­dan ar­tıq mü­hər­rik var. Hə­min ki­çik mü­hər­rik­lər si­zə su içi­rir, av­to­mo­bil sür­dü­rür, ye­ri­dir, da­nış­dı­rır, ürə­yi­ni­zi dö­yün­dü­rür, gö­zü­nü­zü qırp­dı­rır, nə­fəs al­dı­rır, ye­mək ye­di­rir, boy­nu­nu­zu çe­vir­mə­yi­ni­zi tə­min edir... Hət­ta bu sə­tir­lə­ri oxu­du­ğu­nuz za­man gö­zü­nü­zün hə­min sə­tir­lə­rin üzə­rin­də gə­zə bil­mə­si üçün sol­dan sa­ğa hə­rə­kət et­mə­si də bu ki­çik mü­hər­rik­lə­rin ver­di­yi güc sa­yə­sin­də ger­çək­lə­şir.

Əzə­lə­lər­də­ki mü­hər­rik­lə­rin öl­çü­sü is­ti­fa­də edil­dik­lə­ri ye­rə gö­rə də­yi­şir. Bə­zi mü­hər­rik­lə­rin öl­çü­sü san­ti­met­rin yüz­də bi­ri qə­dər ol­du­ğu hal­da di­gər mü­hər­rik­lə­rin öl­çü­sü 3 sm-ə ça­tır.73

Ki­çik mü­hər­rik­lər, yə­ni əzə­lə lif­lə­ri bir­lə­şə­rək bö­yük güc tur­bin­lə­ri olan əzə­lə­lə­ri əmə­lə gə­ti­rir­lər. Mə­sə­lən, qo­lu­nu­zu bük­mə­yi­ni­zi tə­min edən ön qol əzə­lə­si mil­yon­lar­la ki­çik mü­hər­ri­kin bir­ləş­mə­sin­dən ya­ra­nır.

İn­san or­qa­niz­min­də iri­li-xır­da­lı 400-dən çox güc tur­bi­ni var. Mə­sə­lən, gö­zə dü­şən işı­ğın miq­da­rı­nı tən­zim­lə­yən bə­zi əzə­lə­lər ki­çik­dir. İn­sa­nın ağır­lı­ğı­nı da­şı­yan ayaq əzə­lə­lə­ri ki­mi bə­zi əzə­lə­lər də bö­yük­dür. La­kin bö­yük və ya ki­çik olan hər bir əzə­lə­nin fəa­liy­yət prin­si­pi ey­ni­dir: mil­yard­lar­la ki­çik mü­hər­rik bir yer­də iş­lə­yə­rək əzə­lə­lə­rin hə­rə­kət et­mə­si­ni tə­min edir. Mə­sə­lən, əli­ni­zə qə­ləm alıb yaz­dıq­la­rı­nı­zı göz­lə­ri­niz­lə iz­lə­di­yi­niz za­man hə­min mü­hər­rik­lə­rin əmə­lə gə­tir­di­yi 100-dən ar­tıq əzə­lə fəa­liy­yə­tə baş­la­yır.

Or­qa­niz­mi­miz­də­ki bü­tün əzə­lə­lə­rin fəa­liy­yət sis­te­mi ol­duq­ca həs­sas həd­lər­də mü­əy­yən edi­lib. Bun­dan əla­və, hə­rə­kət edə bil­mə­yi­miz üçün əzə­lə­lə­ri­miz mü­əy­yən bir ahəng­lə fəa­liy­yət gös­tər­mə­li­dir. Əzə­lə­lə­rin ən mü­hüm xü­su­siy­yət­lə­rin­dən bi­ri də on­la­rın hə­ya­tı­mı­zın da­vam et­mə­si­ni tə­min edən bir nə­za­rət sis­te­mi­nə bağ­lı ol­ma­sı­dır.